با آفت تریپس و انواع آن بیشتر اشنا شوید چرخه زندگی تریپس چگونه است ؟؟ تریپس : کلمه تریپس از دو کلمه ( Thysano ) به معنی ریشک و (petera ) به معنی بال می باشد و این اشاره به این مطلب دارد که حاشیه بال های این حشرات دارای ریشک های بلندی است .
کلمه تریپس از دو کلمه ( Thysano ) به معنی ریشک و (petera ) به معنی بال می باشد و این اشاره به این مطلب دارد که حاشیه بال های این حشرات دارای ریشک های بلندی است .
این حشرات در اغلب بخش های جهان وجود دارند که شبیه به پشه ریزی است که دارای رنگ زرد است. نرها به طول (۱-۹/۰ میلیمتر ) درازا دارند ، درحالی که ماده ها طول بیشتری دارند و ۲/۱ میلیمتر می باشند. تخم های این حشرات با چشم غیر مسلح دیده نمی شوند .
thrips tabaci
thrips franklinilla
Heliothrips haemorrioidalis
Franklinia قرنطینه ای است و در ایران هنوز نیامده است ولی در انتقال ویروس از tabaci اثر بیشتریدارد.
تریپس حشره ای ظریف با بال های حاشیه دار است . و حاشیه ای روی جفت پاهایشان دیده می شود. تریپس های نا بالغ ،لارو( نمف) نامیده می شوند . تریپس دارای شش پا ، شکم باریک و بال کوتاه می باشند. بیشتر تریپس ها رنج رنگشان از نیمه شفاف سفید تا زرد متمایل به قهوه ایی تیره یا سیاه هستند . که بسته به گونه و چرخه زندگیشان دارد. بیشتر تریپس ها رنج رنگشان از نیمه شفاف سفید تا زرد متمایل به قهوه ایی تیره یا سیاه هستند . که بسته به گونه و چرخه زندگیشان دارد. تریپس در گلخانه بکرزا ( parthenogenic ) است یعنی بدون جفت گیری تولید نسل می کند ونرها بندرت دیده می شوند. ماده ها تخم های خود را در درون برگ یا میوه قرار می دهند . حشرات نر و ماده خیلی به هم شبیه هستند . حشرات نر کوچکترو فاقد تخم ریز و یا زایده لوله مانند در انتهای شکم می باشد.
چرخه زندگی تریپس شامل ۶ مرحله می باشد . شامل تخم ،۲ مرحله لاروی فعال ( نمف) , مرحله پیش شفیرگی ( prepupal ) ، مرحله شفیرگی ( pupal) و مرحله بزرگ سالی می باشد. تخم ها در سلول های پارانشیمی گل و برگ گذاشته می شوند ( خوشبختانه در این مرحله بسیاری از تخم ها می میرند). بعد از چند روز تخم ها باز شده و لاروها فوراً شروع به تغذیه از سلول های پارانشیمی و گرده گل ها می کنند. درطی دوره نمف توانایی تحرک افزایش می یابد.
تریپس ها بعد از مدت کوتاهی از تخم در آمده ( که بستگی به دما دارد). و خیلی فعال می شود. و تا ۳ سانتیمتر می تواند بپرد. و به علت اندازه کوچکشان به راحتی توسط باد پخش می شوند. ماده ها پس از ۳ روز از زندگیشان شروع به تخم گذاری می کنند .
۱- مشاهده کارت های زرد و آبی
۲- خسارت روی برگ های جوان که حالت نیش زدگی دارد .
۳- خسارت روی غنچه ها و گل ها
۴- همچنین اگر کاغذ سفیدی بر زیر گل یا برگ بگیریم و برگ را بتکانیم حشرات بر روی آن ریخته می شوند.
در مجموع شناسایی این آفت مشکل است زیرا تخم ها و آفت در زیر سطح برگ هستند. همچنین در مجموع تخم گذاری این حشره غیر معمول است چون ماده تخم هایش را با مدفوع خودش می پوشاند.
خسارت تریپس موجب زشت و بد شکل برگ ها می شود. معروفیت تریپس به علت این است که ویروس از گیاهی به گیاه دیگر منتقل می شود. همچنین این آفت از اندام های گیاهی تغذیه می کند. تریپس ها دهانشان دارای قسمت های سوهان مانندی است که با آن گلبرگ گل یا برگ ها می مکند که این عمل باعث ایجاد رگه های قهوه ای بر گلبرگ های روشن گل ها می شود. همچنین تریپس موجب ضعیف شدن گیاهان می شود.
بیشترین خسارت تریپس بر گل های زرد و صورتی می باشد که از مهم ترین آنها می توان به Buty by oger نوعی گل صورتی اشاره کرد. ( wisdom – king kong- sweet Avalanch )
همچنین ممکن است خط ها یا رگه های نقره ای یا سفید در شاخ و برگ گل ها ایجاد کند. بعد از این مرحله تنش اضافه شده و باعث تخریب بویژه در غنچه های کوچک می شود. برگ ها دفرمه شده و یا نقره ای رنگ می شوند. رنگ نقره ای به نظر می رسد به علت خالی شدن سلول های پارانشیمی توسط عمل مکیدن باشد.
بر اثر تغذیه تریپس قطرات بسیار کوچک مایع مایل به قرمز در هر دو سطح برگ دیده می شود که بوسیله تریپس ترشح شده اند .
و رنگ این قطرات بتدریج سیاه می شود. این گلبول های مایع ( قطرات کوچک ) از نظر اندازه بزرگ و سپس قلقلی می شوند و بلافاصله یک گلبول دیگر شروع به تشکیل شدن می کند، که در نتیجه این اعمال باعث بوجود آمدن لکه های سیاه در مناطق مورد هجوم است . این گلبول ها بعنوان بازدارنده های ( پرداتور) عمل می کنند .
تریپس به تعدادی از گیاهان زینتی ، میوه ها و سبزیجات هجوم آورده و از طریق از بین بردن جوانه ها ، گلها و بافت های برگ ها غذا می خورند، سپس شیره گیاه را می مکند . آنها باعث دفرمه شدن و تغییر رنگ گل ها و جوانه ها و یا ایجاد نواحی با لکه های نقره ای در برگ می شوند.
تریپس ترجیح می دهد ازبافت هایی که جوان است و سرعت رشد زیادی دارد تغذیه کند . قبل از اینکه غنچه ها باز شوند تریپس از بافت گلبرگ تغذیه می کند و باعث از بین رفتن آن می شود . هنگامی که جمعیت این آفت افزایش پیدا می کند غنچه های گل دفرمه می شود و هنگام باز شدن خراب می شود و روی گلبرگ ها لکه های قهوه ای رنگی دیده می شود.
در هنگام زیاد شدن فعالیت و جمعیت تریپس موجب خسارت جدی به برگ یا ساقه شده و باعث (die back) مرگ برگ می شود.
پیچیدگی برگ , پژمردگی و ضعف برگ , تغییر رنگ برگ و کوچک ماندن میوه می باشد.
روش های مبارزه با تریپس :
الف- استفاده از توری در دریچه تهویه جهت جلوگیری از ورود تریپس از محیط بیرون ( توری با مش ۱۲*۱۰ )
ب- شستشوی گل ها هم در موقع مشاهده تریپس می تواند موثر باشد.
ج- استفاده از کارت های زرد و آبی در هر ۱۵-۱۰متر مربع یک عدد و به ارتفاع کمی بالاتر از سطح گیاه ( نکته مهم دراستفاده از کارت اینکه به ازای هر ۲ کارت زرد ۱ کارت آبی استفاده شود. )
د- تله های زرد چسبنده ( کارت زرد ) در طول راهروهای داخل گلخانه ، نزدیک در و پنجره ها و محل های ورودی نصب می شود و حداقل هفته ای یک بار مورد بازدید قرار می گیرد.
لازم به ذکر است استفاده از این نوع کارت ها تنها برای حشرات بالدار به کار می رود.
نویسنده : گیاهپزشکان گرگان