مقاله کشاورزی آنلاین
کرم برگخوار چغندر قند کارادرینا
آیا کارادرینا کرم برگخوار چغندر قند را می شناسید؟؟؟ چگونه کارادرینا کرم برگخوار چغندر قند را کنترل کنیم !!! لارو این حشره بسیار پلی فاژ بوده و به اکثر محصولات زراعی خسارت وارد می کند . در ایران بر حسب میزبان و محل چغندرکاری نام های خاصی نظیر رهه ، لهه ، راهو ، منجه ، کوخ و قورت در زبان فارسی برای آن در نظر گرفته شده است.
کرم برگخوار چغندر قند کارادرینا
کارادرینا کرم برگخوار چغندر قند
spodoptera exigua Hb.
Syn. Laphigma exigua Hb.
Caraderina exigua Hb.
( Lep.,Noctuidae )
لارو این حشره بسیار پلی فاژ بوده و به اکثر محصولات زراعی خسارت وارد می کند . در ایران بر حسب میزبان و محل چغندرکاری نام های خاصی نظیر رهه ، لهه ، راهو ، منجه ، کوخ و قورت در زبان فارسی برای آن در نظر گرفته شده است . این آفت در سراسر کشور به ویژه مناطق چغندرکاری به شدت شیوع دارد .
گیاهان میزبان کرم برگخوار :
لارو یا کرم این آفت به بیش از ۴۰ گیاه زراعی مختلف از جمله چغندرقند ، پیاز ، هویج ، بادام زمینی ، ذرت ، سویا ، یونجه ، پنبه ، نخود فرنگی ، سورگوم ، مارچوبه ، لوبیا ، کلم پیچ ، کرفس ، بادمجان ، گیاهان خانواده کدوییان ، گوجه فرنگی و تعدادی از علف های هرز مانند سلمه ، گل ماهور ، تاج خروس ، خرفه و … حمله می کند . ولی در بین محصولات زراعی گیاهانی نظیر چغندرقند ، یونجه و ذرت های جوان را ترجیح می دهد .
شکل شناسی کرم برگخوار چغندر قند :
حشره کامل برگخوار چغندر قند :
پروانه ها یا شب پره هایی هستند نسبتا کوچک به طول ۱۰ تا ۱۴ میلیمتر، که عرض بدن آن ها با بال های باز حدود ۲۵ تا ۳۰ میلی متر می باشد. بال های جلویی به رنگ قهوه ای یا گاهی خاکستری رنگ بوده که هریک از آن ها مجهز به دو لکه است. لکه اول لوبیایی شکل و لکه دوم دایره ای شکل است.
تخم برگخوار چغندر قند :
تخم های این آفت کوچک ، به شکل گرد با قطر ۰٫۵ میلیمتر و رنگ زرد کم رنگ تا زرد متمایل به سبز هستند. حشره ماده روی آن ها را با ترشحات قسمت خارجی دستگاه تناسلی می پوشاند و جهت محافظت از آن ها روی آن ها را با یک دسته از موهای سفید و زرد رنگ انتهای شکم می پوشاند.
تخم گذاری حشره ماده ۲ تا ۳ روز بعد از ظهور شروع می شود. تخمها به صورت دستجات ۴۰ تا ۵۰ عددی گذاشته می شوند. تعداد تخم ها در هر دسته متفاوت بوده و حداکثر تا ۲۳۲ تخم در یک دسته شمارش گردیده است . هر شب پره ی ماده بین ۳۰۰ تا ۶۰۰ عدد تخم می گذارد . تخم ها معمولا در سطح زیرین برگ و اغلب نزدیک جوانه ها گذاشته می شوند . مدت تخم گذاری ۳ الی ۷ روز است و شب پره ها معمولا ۹ الی ۱۰ روز بعد از زمان ظهور می میرند . در هوای گرم در عرض ۲ تا ۳ روز تخم ها تفریخ ( باز ) می شوند و لاروها یا کرم ها یا کرمینه های آفت از آن خارج می شوند .
دستجات تخم کارادرینای چغندر قند spodoptera exigua
لارو برگخوار چغندر قند :
رنگ لاروهای کارادرینا به طور معمول سبز است ؛ ولی گاهی به رنگ خاکستری و حتی تیره هم دیده می شود . البته رنگ تابع شرایط تغذیه ، محیط و انبوهی جمعیت می باشد . در دو طرف بدن لاروها سه نوار طولی و باریک به رنگ های سیاه ، نارنجی و سفید وجود دارد . سطح بدن صاف و تقریبا بدون مو می باشد . طول بدن آن ها در حداکثر رشد به حدود ۲۵ تا ۳۰ میلیمتر می رسد .
آفت معمولاً ۵ سن لاروی دارد طول دوره هر سن لاروی تحت شرایط گرمای تابستان از ۱/۵ تا ۳ روز گزارش شده است . رنگ لاروها در سنین اول و دوم سبز کم رنگ یا زرد است و در سن سه لاروی ، نوار کمرنگی روی بدن ظاهر می شود و در سن چهارم رنگ لارو درقسمت پشت تیره تر شده و نوار تیره جانبی نیز گسترش می یابد و در سن پنجم ظاهرلارو کاملا تغییر می کند و در دو طرف بدن آن ، سه نوار طولی و باریک به رنگ های سیاه ، نارنجی و سفید ظاهر می گردد ( البته لارو ها همیشه رنگ های متفاوتی از یکدیگر دارند حتی اگر از والدین یکسانی تولید شده باشند ) و در حداکثر رشد طول آنها به ۲۵ تا ۳۰ میلی متر می رسد . بدن لارو عاری از مو است . لارو سن پنجم وارد خاک شده و در آنجا به شفیره تبدیل می شود.
شفیره برگخوار چغندر قند :
لاروهای سن آخر کارادرینا پس از تغذیه و تکمیل رشد خود ، در سطح خاک افتاده و به وسیله ترشح مایع بزاقی از دهان خود ، ذرات ماسه و خاک را به هم چسپانده و حفره یا لانه ای سفت و سخت می سازد که در داخل آن به شفیره تبدیل می شود . شکل این لانه ها تقریبا بیضی برجسته بوده و روی آن ها خطوط نامنظمی وجود دارد . طول شفیره حدود ۱ تا ۱/۲ سانتی متر ، به شکل کله قندی ، به رنگ قهوه ای تا خرمایی و در انتها مجهز به ۴ عدد خار می باشند که دو تا از این خارها کاملا مشخص و دو تای دیگر به سختی دیده می شوند.
شفیره کارادرینای چغندرقند spodoptera exigua
خسارت کرم برگخوار چغندر قند :
لاروهای آفت از شاخه ، برگ و میوه گیاهان میزبان تغذیه می کنند . لاروهای کارادرینا برگ های سبز چغندر قند و دیگر گیاهان میزبان را مورد حمله قرار می دهند . لاروها در ابتدا به صورت دسته جمعی از که علایم آن به صورت مشبک شدن برگ ها ظاهر می شود ؛ لاروهای جوان به صورت دسته جمعی از سطح زیرین برگ گیاهان میزبان تغذیه می کنند ، طوری که از برگ فقط رگبرگ ها باقی می ماند وبرگ ها حالت مشبک پیدا کرده و در نهایت و برگ ها را به شکل توری در می آورند ( یعنی تمام بافت سبز برگ را می خورند). لاروهای بزرگ تر بقیه قسمت ها را خورده و در برگ ها سوراخ های نامنظم بزرگ ایجاد می کنند و اگر جمعیت لاروها زیاد باشد ، تمامی قسمت های برگ و حتی رگبرگ ها را خورده و حتی طوقه و ریشه چغندرقند را نیز مورد حمله قرار می دهند و باعث خشک شدن بوته های چغندرقند می شوند .
تغذیه کارادرینا از برگ
چنانچه بوته های چغندر دو برگی باشند ( به استثنای دو برگ اولیه ) یک عدد لارو کارادرینا قادر راست دو بوته چغندرقند را از بین ببرد ، اگر بوته ها چهار برگی باشند دو عدد لارو می تواند یک عدد بوته را نابود کند و بلاخره اگر بوته ها شش برگی باشند چهار عدد لارو می تواند یک بوته رو کاملا از بین ببرد.
زیست شناسی کرم برگخوار چغندر قند :
زمستانگذرانی آفت در مناطق سردسیر با یخبندان زمستانی به صورت شفیره در داخل خاک و در مناطق گرمسیر به صورت های مختلف حشره کامل ، شفیره ، لارو و تخم است .
شدت و ضعف آفت در سال بعد مربوط به ذخیره های زمستان لاروها یا شفیره هایی است که موفق به زمستان گذرانی شده اند ؛ به طوری که هرقدر تعداد این لاروها یا شفیره ها زیادتر باشد جمعیت آفت در بهار سال بعد نیز بیشتر خواهد بود . مراحل مختلف زندگی آفت از حشره کامل ، تخم ، ۵ سن لاروی و ( گاهی پیش شفیره ) و شفیره تشکیل شده است . دوره یک نسل کامل یعنی از تخم تا ظهور حشرات کامل حدود ۲۲ تا ۸۰ روز ( بسته به شرایط محیطی ) طول می کشد و لذا آفت می تواند تعداد نسل زیادی تولید نماید . در مناطق سردسیر ۲تا ۴ نسل و در شرایط مساعد آب و هوایى ۶ تا ۷ نسل و حتی در برخی مناطق تا ۱۱ نسل در سال ایجاد می کند . نسل دوم و سوم آفت خسارت بیشتری وارد می کنند ( که مصادف با اوایل خرداد تا اواسط مرداد می باشد ). این حشره به طور متوسط در اوایل فروردین در طبیعت ظاهر شده و مزارع چغندر سبز شده و دیگر گیاهان نظیر یونجه ، باقلا ، نخود و اسفناج را مورد حمله قرار می دهد و بعد از ۲۰ تا ۲۵ روز ( برحسب شرایط اقلیمی منطقه ) جمعیت پروانه ها به حداکثر می رسد . حشرات کامل پس از ظهور ، ابتدا تغذیه مختصری نموده و سپس جفت گیری می کنند . پروانه های ماده ۱تا ۲ روز پس از جفت گیری قادر به تخمگذاری هستند و تخم های خود را روی چغند قند و دیگر گیاهان میزبان و زمانی که فشار تخمدان بالا باشد حتی داخل کلوخه ها قرار می دهند . یک حشره ماده در طول عمر حدود دو هفته ای خود می تواند حدود ۱۷۰۰ عدد تخم تولید نماید . لارو سن یک از پوسته تخم خارج می شود در همان محل استقرار تخم ها شروع به خوردن از قسمت زیرین یا رویی برگ کرده و آن ها را به صورت توری در می آورد و پس از ۴ بار پوست اندازی تبدیل به شفیره و سپس حشره بالغ می شود . این حشره دارای پنج سن لاروی است . دوره نشو و نمای یک نسل آفت در دمای ۲۷ درجه سانتی گراد ۲۴ روز و در دمای ۱۶/۷ درجه سانتی گراد ۴۰ الی ۴۵ روز بوده است . این آفت فاقد دیاپوز اجباری است.
مراحل زندگی کارادرینای چغندر قند Spodoptera exigua
حشرات بالغ یا شب پره ها همیشه در شب فعال هستند و روزها را در محل های تاریک ، مانند زیر بوته ها یا علف های هرز یا بقایای گیاهی سال قبل مانند کاه و کلش سپری می کنند اما لاروها ممکن است در هنگام روز یا شب فعال باشند . عادت رفتاری لارو ممکن است بسته به میزبان خود تغییر کند و اکثراً با تنیدن چند تار، برگ ها را به هم وصل کرده و در داخل آن مخفی شده و از بافت های جوان تغذیه می کنند . لارو ممکن است در اندام های جوان گیاهان میزبان مخفی شود مثلاً لارو ممکن است داخل برگ پیاز خوراکی شود و یا ممکن است در گوجه فرنگی و برخی کدوییان به داخل میوه رفته و از بافت داخلی آن تغذیه نماید و سبب خسارت زیادی به میوه ها گردد . تراکم جمعیت لاروها عمدتا تحت تاثیر بارندگی می باشد و دمای مطلوب برای لاروها ۲۵ تا ۲۸ درجه سانتی گراد است . وقتی جمعیت لارو بالا باشد ممکن است تمام گیاه به طور کامل مورد تغذیه قرار گیرد .
روش های کنترل کرم برگخوار چغندر قند :
الف) زراعی :
۱- شخم عمیق پس از برداشت محصول : باعث از بین رفتن فرم زمستانگذران آفت و کاهش جمعیت آفت در سال بعد می شود.
۲- کشت زود و به موقع : به این وسیله مقاومت بوته های چغندرقند در برابر حمله آفت تا حدود زیادی افزایش می یابد . با مساعد شدن هوا در بهار ، هر چه زودتر چغندرقند کشت شود تا در زمان حمله نسل دوم آفت در خرداد ماه ، گیاه رشد خوبی داشته باشد و مقاومت گیاه در مقابل آفت بیشتر شود.
۳- وجین علف های هرز اطراف و داخل مزارع چغندر قند : پناهگاه آفت هستند ، در اطراف و داخل مزرعه به وسیله وجین دستی یا کولتیواتور و در صورت نیاز سموم علف کش ، کنترل شوند .
۴- ایجاد یخ آب زمستانه برای از بین بردن شفیره ها و لارو های زمستان گذران موجود در داخل خاک
ب) حفظ و حمایت از دشمنان طبیعی ( مبارزه بیولوژیک ) :
این آفت دشمنان طبیعی زیادی دارد از جمله برخی سن ها به تخم ها و لارو های کوچک حمله می کنند و یا مورچه های قرمز از شفیره ها تغذیه می کنند اما اگر کاربرد آفت کشها فنی و اصولی و در زمان مناسب نباشد باعث اختلال در فعالیت دشمنان طبیعی شده و به علاوه محصول هم خسارت زیادی خواهد دید. برای کنترل آفت باید به عادات و رفتار های لارو و حشره بالغ توجه زیادی نمود و از روش های مختلف تلفیقی در کنترل آفت استفاده نمود.
در روی این آفت مجموعه ای از زنبورها و مگس های پارازیتویید ، بال توری ها ، ویروس ها ، باکتری و حتی پرندگان فعال هستند . در بین زنبورها Euplectrus flavipes به صورت پارازیت خارجی در روی لاروهای آفت تخم گذاری می کند . از سایر دشمنان طبیعی می توان به موارد زیر اشاره کرد :
زنبور پارازیتویید Chleonus inanitus و Cyuptus incolcator
مگس پارازیتویید Exorista larvarum
ج) شیمیایی :
در شرایط طغیان آفت انجام روش های فوق کافی نیست و باید از روش مبارزه شیمیایی استفاده کرد . کنترل آفت باید موقعی که تعدادی از تخم ها باز و لاروهای سن ۱ خارج شده باشند صورت گیرد . بنابر این ، از اوایل اردیبهشت ماه که موقع ظهور این آفت است باید مزارع هرچند روز یکبار به دقت بازرسی و در صورت مشاهده تخم و یا لاروهای کوچک اقدامات لازم برای کنترل آن انجام شود . از آنجایی که تخم ریزی پروانه ها و همچنین خروج لاروها از تخم تدریجی است ، تکرار سمپاشی ۱۰ روز بعد از اولین سمپاشی توصیه می شود . از سموم زیر برای کنترل این آفت می توان بهره گیری نمود :
از سم پاشی مزارع چغندرقند از اوایل تابستان به بعد به دلیل فعالیت دشمنان طبیعی آفات مانند زنبورها ، مگس ها ، بالتوری ها ( از تخم و لارو و شفیره های آفت تغذیه می کنند ) ، تا حد ممکن باید خودداری کرد .
در زمین هایی که برای اولین بار زیر کشت چغندرقند می روند ، ممکن است جمعیت آفت به دلیل عدم اسقرار دشمنان طبیعی زیاد باشد و یا در خرداد ماه که چغندرهای جوان با نسل دوم آفت مواجه اند ، خسارت شدید پیش بینی می شود . در صورتی که به طور متوسط حدود ۳۰ عدد لارو در ۱۰۰ بوته مشاهده شد ، سم پاشی با سموم مجاز و نظارت کارشناسان حفظ نباتات توصیه می شود
۱- امولوسیون اتریمفوس متیل یا اکامت ۵۰% به مقدار ۵/۱ لیتر در هر هکتار
۲- پودر وتابل دیپترکس ۸۰% به نسبت ۱ کیلوگرم در هکتار
۳- لاروین دی اف ۸۰% به نسبت ۱ کیلوگرم در هکتار
در مبارزه شیمیایی با کارادرینا باید وجود و شیوع سایر آفات چغندرقند مانند شته ، لیتا ، کک ، خرطوم کوتاه و خرطوم بلند و … را نیز در نظر گرفت و در صورت لزوم با جابجایی زمان سمپاشی و تغییر و انتخاب نوع سم مناسب ، مبارزه همزمان انجام داد تا از مصرف بی رویه سم و تکرار و تعدد سمپاشی جلوگیری شود .
مرجع : خانجانی، م. آفات گیاهان زراعی ایران. ۱۳۸۸٫
گردآورنده : سپیده مدنی – کارشناس ارشد بیماری شناسی
اشتراک در تلگرام
اشتراک در واتس اَپ
